"Геаграфія" Пталямея дае багаты матэрыял для вывучэння этнічнага складу Ўсходняй Еўропы ў першай палове II ст. н. э. Абапіраючыся, асабліва на працу (не дайшоўшага да нас) свайго папярэдніка, Марына Цірскага, а таксама на шэраг іншых антычных пісьменнікаў, як больш ранніх (Герадот, Эратосфея і інш.), так і бліжэйшых яму па часе (Страбон, Пліній і інш.), Пталямей прыцягнуў таксама для сваёй працы матэрыял даведнікаў (ітынерарый), складзеных вандроўцамі і купцамі, што давалі звесткі пра розныя гандлёвыя шляхі, якія існавалі ў першыя стагоддзі нашай эры ва Ўсходняй Еўропе, пра імёны населеных месцаў, што служылі звычайнымі стаянкамі вандроўцаў, пра назвы плямёнаў, якія трапляліся на шляху, пра найгалоўныя сустраканыя ім рэкі і горы, часам са звесткамі пра адлегласці паміж рознымі геаграфічнымі пунктамі; таксама карыстаецца Пталямей, нябачнымі, і што былі ўжо ў той час рымскімі картамі эпохі ранняй імперыі. На падставе ўсяго гэтага матэрыялу і склаў Пталямей сваё апісанне вядомага тады свету, у тым ліку і Ўсходняй Еўропы (гл. карту I).

Перамог дэманаў Врытру (Рыгведа X.113.2) і Балю. Яму прысвячалі ўзліванні сомы. Таксама часта сустракаецца згадванне пра стрэлы Індры.

Эпітэты:

Шатакрату (санскр. शतक्रतु, atakratu?) - "Які прынёс 100 ахвяр" Шатаманью (санскр. शतमन्यु, atamanyu?) - "Стогнеўны"

Шакра (санскр. शक्र,  akra?) - "Магутны"

Пурандара (санскр. पुरंदर,  puradara, purandara?) - "Разбуральнік Цвярдынь"

Магхава (санскр. मघवा, maghav) - "Шчодры"

Махендра (санскр. महेन्द्र,? mahendra?) - "Вялікі Індра"

Ваджрабхарт - "Громадзержэц"

Врытрахан - "Пераможца Врытры"

Балахан - "Пераможца Баала"

Магур - птушка, у якую ператвараўся Індра

Васава (санскр. वासव,  vsava?) - "Уладар Добрых", радавое імя Індры.

З чыстага свавольства і шкоднасці ён ператварыўся ў варону і, наблізіўшыся да Сіты, якая, седзячы побач з Рамай, любавалася прыгажосцю атачаючай прыроды, балюча дзяўбнуў яе ў ступню, ды так моцна, што з ранкі адразу ж пырснула кроў! Убачыўшы струменьчык крыві, бягучы па далікатнай назе Сіты, Рама схапіў пучок сухой травы і шпурнуў яго ў варону. ... Ў роспачы і перапуджаная да смерці варона страціла сваё вядзьмарскае аблічча, і Джаянтха кінуўся ў ногі Раме, молячы пра літасць. Бог Індра пазнаў, што Джаянтха - а гэта быў яго ўласны сын - апынуўся злачынцам, і, гневаючыся ад яго нахабства і непачцівасці, далучыўся да пакутных маленняў. Джаянтха распластаўся на зямлі перад Рамай, заклікаючы да яго літасці. Убачыўшы гэта і Індра таксама папытаў прабачэння, і Рама з Сітай прабачылі яго.

Індра - эквівалент Старажытнагрэцкага Бога грома і маланкі Зеўса.

Эквівалент Пяруна. У больш ранні перыяд - уласна Індра.

Топоров В.Н. Сравнительный комментарий к одному мотиву древнеиндийской мифологии-Индра-муравей //Древняя Индия.Историко-культурные связи. М.,1982. С.326-341.

Матэрыял з Вікіпедыі - вольнай энцыклапедыі

Індрык - выдуманая жывёла ў рускай міфалогіі. Згадваецца ў вершы пра Галубіную кнігу, кніжных крыніцах, былінах. Даў назву выкапню індрыкацерыю.

У шматлікіх варыянтах "Духоўнага верша пра Галубіную кнігу" імя гэтага звера з'яўляецца ў розных формах: Індрок, Індра, Кондрык, Белаяндрык, Вындрык, Аднарог, Адзінрог і Едзінор. Варыянты імя могуць быць зведзены да дзвюх: Індрык і Аднарог. Першая назва тлумачыцца скажэннем або імя енудра, гэта значыць выдра (др.-грэч. ἐνύδριος, ἔνυδρις), або еньдропа (др.-грэч. ὓδρωψ), марскога звера, вядомага ў славянскіх спісах "Фізіёлага".

Звер Індрыя ці Індрык згадваецца таксама ў "Азбукоўніках" і апісваецца як звярок, падобны на сабаку, які жыве ў рацэ Ніле і што забівае кракадзіла. Тут індрыка блытаюць і атаясамляюць з іхнеўмонам.

Замена імя "Індрык" імем Аднарог тлумачыцца, з аднаго боку, гукавым падабенствам абедзвюх назваў (Інрог і Індрык), з другой - аднолькавым сімвалічным значэннем абодвух звяроў. Змешванне гэта заўважаецца ўжо ў "Фізіёлагах".

У розных спісах верша пра Галубіную кнігу знаходзяцца розныя рысы ў малюнку Індрыка, але ва ўсіх  ён завецца "ўсім звярам бацька". Ён ходзіць па падзямеллі, прапускае  рэкі і кладзязі, ці жыве на Фавор-гары; калі ён павернецца, усе звяры яго ўшаноўваюць. Ці ж ён жыве на Святой гары, есць і п'е з Сіняга мора, нікому крыўды не робіць. Ці ён ходзіць рогам па падзямеллі, акі  сонца па паднябессі.

Індрык-звер згадваецца і ў адной быліне ў звычайнай ролі звера Скімена.

Літаратура

Мочульский. Историко-литературный анализ стиха о Голубиной книге. — Варшава, 1887.

Успенский. Там Где нас нет. - Санкт-Петербург 1999

Пры напісанні гэтага артыкула выкарыстоўваўся матэрыял з Энцыклапедычнага слоўніка Бракгаўза і Ефрона (1890-1907).

А.В.Чарняцоў

Індрык-звер - у рускіх легендах "усім звярам бацька", персанаж Галубінай кнігі. ІНДРЫК - скажонае імя бога Индры (варыянты "інарог", "інрок" могуць выклікаць асацыяцыю з аднарогам, але пры гэтым ІНДРЫК апісваецца з дзвюма, а не з адным рогам). ІНДРЫКУ прыпісваліся ўласцівасці іншых фантастычных выяў сярэднявечнай кніжнай традыцыі - пануючых у водах, супернікаў змея і кракадзіла - "анудра" (выдры) і іхнеўмона, казачнай рыбы "еньдроп".

Паводле рускага фальклору, Індрык - падземны звер, "ходзіць па падзямеллі, нібы сонейка па паднябессі"; ён надзяляецца рысамі гаспадара воднай стыхіі, крыніц і скарбніц. І. выступае як супернік змея.

Літ.:

Мочульский В. Историко-литературный анализ стиха о Голубиной книге. Варшава, 1887.

Яечкі выдры-самца носяць як засцярог ад сурокаў.